Mar 14 | WUV | STEP | Eni, dufu guai arewaa ba i nomai fei Talai Falogia ma fei Hananaa fei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua. Ma ei famamoaa humuu mei Haidaa ma ei feroiaa law, rona lalabaginaa hefi'a manitoai ba ro'aa panarofaa Jesus ma fo'afama'eia.

Mark 14

Rona Fiwarei ba Ro'aa Panarofaa Jesus

(Matthew 26:1-5; Luke 22:1, 2; John 11:45-53)

1 Eni, dufu guai arewaa ba i nomai fei Talai Falogia ma fei Hananaa fei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua. Ma ei famamoaa humuu mei Haidaa ma ei feroiaa law, rona lalabaginaa hefi'a manitoai ba ro'aa panarofaa Jesus ma fo'afama'eia. 2 Rona ware, “Ma'uaa, onei'aa bigi'ia wagii fei au Hananaa, uaa ei rama'a, ro'amina fisisibai.”

Fei Dufaa Pao Tabaa Jesus i Bethany

(Matthew 26:6-13; John 12:1-8)

3 Ma yei Bethany, ei i gutafapalagi a'a fei tawa laloo fei humuu hemea, harana Simon mei Watawatai, ina nomai hemea pifine na notonamii hepalo pe'ii fei pa'aa pao dufa, bauana pono'ana ma fei pao fei, hepalo pa'aa guana pe'ihape. Ina bagu'uia ma na iginaa fei pao dufa tabaa Jesus.

4 Hefi'a yei, rona siba ma fiwarewarei ba, “Tani i pedu'uaiaa feni pao dufa? 5 Nabaa o aloia, pono'ana i puduaa pono'aa hemea laloo he'ai igisimasi ^{▼▼14:5 Warea Greekpono'ana i muainaa odufua pu'u denarius} ma ei mugoo po'i, i dinaa a'a ei lomi manumanuu ro'ou.” Ma rona sibahota'ia.

6 Na ware Jesus, “Apuna papa'ana. Tani hamo'aa fa'uduguguaa ununa? Ina bigi'aa hepalo pa'aa rawani'a manumanu a'au. 7 Ena lomi manumanuu ro'ou, hamo'aa oa a'a ro'odu ranimai ma hamo'aa hadumaa ro'ou a'a tamanu au hamona nunuminia ma'uaa yau, lomi a oa a'a hamu'ou ranimai. 8 Mei pifine na bigi'aa tamanu na hawia. Na igiaa fei pao dufa unuu ba i pagipagi'augau a'a fei i'ifaia. 9 A warefa'uai a'a hamu'odu ba ro'amina wareaa fei rawani'a warea hitani tadiwe'aiaa malagufu, tamanu na bigi'ia, ana rowe u'ugia ale'ei hanununa.”

Judas na Uga ba i Aloaa Jesus

(Matthew 26:14-16; Luke 22:3-6)

10 Judas Iscariot, hemea ei hefua ma helagui na dinaa a'a ei famamoaa humuu mei Haidaa ba i aloaa Jesus a'a ro'odu. 11 Ronamina ni'eni'e ei ro'aa guainia ma rona fa'unai a'ana ba ro'aa fani mugoo po'i a'ana. Si'ei, ifi farerefai rawani'a au ba i fifaninia panii ro'ou.

Fei Hananaa fei Talai Falogia

(Matthew 26:17-25; Luke 22:7-14, 21-23; John 13:21-30)

12 A'a fei rawarawa arewaa fei Hananaa fei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua, fei maumau ro'ou ba ro'aa apamoro'aa fei sipsipii fei Talai Falogia. Ma a'a fei arewaa fei, rona i'iginaa Jesus ei otalai nenerana, “Nunumiamu ba hai'ou re pagi'augaa gutanamu hitani ba o'aa hanana a'a fei Hananaa fei Talai Falogia?”

13 Si'ei na aloaa helagui otalai nenerana ma na ware, “Wadu'ainaa a'a fena gufu ma hemea na poroporo'aa hepalo baraa ranu, iwe suafinaa hamugua. Nenegia. 14 Ware a'a mena amaa fena humu, fena hia i wadu'ia ba, ‘Mei Feroia na i'igai, “Hitani fei gutanau ba a hanana hugiaa ei otalai nenerau wagii fei Hananaa fei Talai Falogia?” ’ 15 Iwe fama'aa hamugua hepalo baua humu tare, na ude'audii ena manumanu. Pagi'au gutanaa o'ou yena.”

16 Laguei otalai nenera na aunu, wadu'ainaa fei gufu ma fanunupa'aa ei manumanu ana ale'ei wareaa Jesus a'a lagua. Si'ei, laguna pagiaa minaa ei manumanuu fei Hananaa fei Talai Falogia.

17 I fafilao, Jesus na sufudaifipuimai a'a ei hefua ma helagui. 18 Ro'aa gutafapalagi a'a fei tawa, ina ware, “A warefa'uai a'a hamu'odu ba hemea hamu'ou i aloau, hemea fi hanana a'au.”

19 Ronamina faloloa'i ma hememea na ware a'ana, “A'a ba yau?”

20 Ina ware, “Hia, hemea ei hefua ma helagui. Hemeni i pudigaa feni faraa pidaua laloo feni lopi i a'au. 21 Mei Na'uu Rama'a i aunu ana ale'ei rona ne'inaa u'ugana ma'uaa, napa'aa fagiana mena i aloaa mei Na'uu Rama'a! Na rawaninia nabaa lomi na wanini.”

Fei Finei mei Fasu

(Matthew 26:26-30; Luke 22:14-20; 1 Corinthians 11:23-25)

22 Ro'ei hanana, Jesus na tonaa fei faraa pidaua, ware ‘ta’, bidigeia, fanaa ei otalai nenerana ma ware, “Tonia; feni, hudi unuu.”

23 Ma na tonaa fei bara, ware ‘ta’, fanaa ro'odu ma minaa ro'ou, rona hunu wagina.

24 Na warenaa a'a ro'odu, “Feni, namou, feni i hupu'inaa feni ^{▼▼14:24 Hefi'a ne'ia bafeni manufau} fi'ugaia, feni i wigii a'a watauda. 25 A warefa'uai a'a hamu'odu ba lomi a hunudinaa fei ranuu grape hawina fena arewaa na hunumanufaudinia wagii fei haparaiaa mei Haidaa.”

26 Ro'aa laugidigaa hepalo lauga, rona asi'aa ma aununaa fei Maugeni Olive.

Jesus na Ware'augaa fei Waresuabaduaa Peter

(Matthew 26:31-35; Luke 22:31-34; John 13:36-38)

27 Jesus na warefanaa ro'ou, “Minaa hamu'ou, hamo'aa ofadugau, uaa na ne'idii ba:

“‘U'a fo'afama'eaa mei oma'ama'aa sipsipi,
ma ei sipsipi, ro'aa talanenei.’
28 Ma'uaa nenee fei una asi'adii, awe o'a'aununaa ma'aa hamu'odu dinaa Galilee.”

29 Peter na ware, “Na'aa minaa ei ro'aa ofadugio, yau, pa'aa lomi.”

30 Jesus na ware, “A warefa'uai a'amu ba wagieni, hi'i, poi wagieni, atawe faguapoai ^{▼▼14:30 Hefi'a ne'ia mina lomi na pa'ifaguapoai} aigaa fei a'aroo, ido'o odupoai waresuabaduamu yau a'a hefi'a.”

31 Ma'uaa Peter namina warefawe'i ba, “Nabaa ana a ma'efipui a'amu, pa'aa lomi awe ofadugio.” Ma ana ale'ei wareaa minaa ro'ou.

Yei Gethsemane

(Matthew 26:36-46; Luke 22:39-46)

32 Rona dinaa a'a hepalo pe'ihape, harana Gethsemane ma Jesus na warenaa a'a ei otalai nenerana, “Guta yeni ena na lafulafu.” 33 Ina dugi'uaiaa Peter, James ma John ma nawemina awata ununa. 34 Ma na warenaa a'a ro'ou, “Namina muainau fei faloloa'iau ma ba apo'o bima'e ua. Oa yeni ma oma'ama'a.”

35 I nofaraualao ma'ida, na fapasinaa malagufu ma lafulafu ba na'aa na hawia, fei au neipo'o falogii a'ana. 36 Ina ware, “Abba, ^{▼▼14:36 Warea Aramea baO'ama} O'ama. Minaa ei manumanu na ma'atalaa a'amu. Tonaa feni bara a'au ma'uaa onei'aa bigi'aa nunumiau, uaa nunumiamu.”

37 Na hadiwe'inamii a'a ei otalai nenerana ma bapa'aa ro'odu, rona ma'igu. Na warenaa a'a Peter, “Simon. Haa, ona ma'igu? Ana lomi ba opo'o oma'ama'a ale'ena heai hour? 38 Oma'ama'a ma lafulafu ba lomi o'aa pasinaa laloo ei manimania. Fei spiriti na nunuminia ma'uaa fei hudi unu na rafilele.”

39 Na aunudiai ma lafulafunaa ana fei. 40 I hadiwe'idimai, na bapa'idinaa ro'ou, rona ma'igu, uaa ei pudaa ro'ou na awata. Lomi rona aida ba ro'aa wareaa tamanu a'ana.

41 I hadiwe'idimai fei fa'odupoana, na warenaa a'a ro'odu, “Ana hamo'ei ma'igu ma fawenai ua? Na ha'iai! Fei auu nawe nomai. Ma'a, mei Na'uu Rama'a, rona alodigia panii ei hafelo'a. 42 Asi'aa! Odii! Simena fi nomai mena i aloau!”

Rona Patarofaa Jesus

(Matthew 26:47-56; Luke 22:47-53; John 18:3-12)

43 Ana fi wareware, Judas, hemea ei hefua ma helagui na sufudaimai. Rona nofipuimai a'ana hefaa baua gupuu rama'a, notonamii ei wadu ma ei hafuhafu. E'ei, aloamii ei famamoaa humuu mei Haidaa, ei feroiaa law ma ei bauaniaa gufu.

44 Ma mei i aloia nadii ware a'a ro'odu ba ale'ei uni'unina, “Mena una hatofaa pudana, simena; patarofia, nodugia ma oma'afarawaninia.” 45 Ana ei i nolao a'a Jesus, Judas na ware, “Rabbi!” ma na hatofaa pudana. 46 Ei rama'a, rona patarofaa Jesus ma panarofia. 47 Ma hemea a'a ei rona ufalarai na rapu'aa waduna ma lafigifamosu'aa adiaa mei nafii mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa.

48 Na ware Jesus, “Haa, una famamoaa ei hafelo'a rama'a, te hamo'aa notomai wadu ma hafuhafu ba hamo'amii panarofau? 49 Minaa ei arewaa, yau i a'a hamu'odu, feferoi malalaa fei humuu mei Haidaa ma lomi hamona panarofau ma'uaa fei Bu'u Apuna neipa'aa fa'uai.” 50 Ma minaa ei a'ana, rona ponipa'aidi'ininia.

51 Ma'uaa hemea baubara na papai ua lawalawa, na neneraa Jesus. Ro'aa patarofia, 52 na poni'alawata ua, na ponidi'ininaa fei lawalawana.

I Pudaa ei Bauaniaa ei Jew

(Matthew 26:57-68; Luke 22:54, 55,63-71; John 18:13, 14,19-24)

53 Rona nodugaa Jesus i ma'aa mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa. Ma minaa ei famamoaa humuu mei Haidaa ma ei bauaniaa gufu mawe ei feroiaa law, rona figupuimai. 54 Peter na nenegia, ma'uaa na raua ma'ida a'ana. Namina wadu'ai'aunulao malalaa fei humuu mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa. Na guta yei a'a ei oma'ama'aa ma fi fana'a a'a fei hafi.

55 Ei famamoaa humuu mei Haidaa ma minaa ei bauaniaa ei Jew, ro'ei lalabarainaa ei tataa Jesus ba ro'aa fo'afama'eia ma'uaa, lomi rona labagipa'aa hepalo. 56 Watauda na u'ufasifi ba hia ale'ei, ma'uaa ei u'ugaa ro'ou lomi na fibo'ii.

57 Ma hefi'a, rona ufalarai ma fanaa eni sifisifi u'ugaa ro'ou hia: 58 “Hai'ouna guainaa wareana ba, ‘Awe fawata'o'oaa feni humuu mei Haidaa feni faduaa rama'a ma laloo oduai arewaa a faduaa hepalodiai, abaa faduaa rama'a.’” 59 Ma'uaa, ana lomi na fibo'ii ei u'ugaa ro'odu.

60 Si'ei, mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na ufalarai ma'aa ro'odu ma na i'iginaa Jesus, “Haa, lomi ba o wareware? Tamanu feni u'ugaa eni rama'a eni, rona u'ugio?” 61 Ma'uaa Jesus na ufamadumu ua, lomi na wareware.

Na i'igaidinia mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa, “Haa, yoi mei Christ, ^{▼▼14:61 O,Messiah} mei Na'uu mei Hawegia?”

62 Na ware Jesus, “Yau ua. Ma owe fanunuaa mena Na'uu Rama'a na guta pepei ma'au Mei Faufaua, ena na nogio pafoo ei papalei pafea.”

63 Mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na foradigeaa ana fei susuna ma ware, “Tani o nunumidinaa hemeadiai i u'u? 64 Hamona guaidigia ba na warefafeloaa mei Haidaa. Tamanu naraa hamu'odu?”

Minaa ro'ou na ware ba na rawani ba inei ma'e. 65 Ma hefi'a, rona una'aa ma huwia; rona sumaa pudana, du'umaa panii ro'odu, fo'aia ma ware ba, “Ware unia!” Ma ei oma'ama'aa na dugia ma lapagia.

Peter na Ofadugaa Jesus

(Matthew 26:69-75; Luke 22:56-62; John 18:15-18, 25-27)

66 Peter yei fawelei pu ma hemea ei nanao nafii mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na nomai. 67 I fanunupa'aa Peter fi fana'ana'aiaa ununa, na fanunufa'u'uia. Ina ware,

“Yoi ana a'a Jesus, mei Nazareth.”

68 Ma'uaa ina waresuabadunia ba, “Lomi na apa'aa ena oi wareia,” ma na dinaa poaa humu. ^{▼▼14:68 Hefi'a ne'ia mina bapoaa humu ma na ai fei a'aroo.}

69 I fanunupa'ia yei mei nanao nafi, na warediai a'a ei ro'aa ufalarai yei, “Hia, hemea ro'odu.” 70 Na suabadui-diai.

Madilao ma'ida, ei ro'aa ufalarai papaa Peter, rona ware, “Pa'aa fa'ua. Yoi hemea ro'odu, uaa yoi hemea Galilee.”

71 Inawe umuaa anaia ma warefa'unai a'a ro'odu ba, “Lomi na apa'aa mena hamo'ei warewareia.”

72 Ana ei, fei a'aroo na a'aroi faguapoai. ^{▼▼14:72 Hefi'a ne'ia mina lomi na pa'ifaguapoai.} Si'ei, Peter na nonominaa fei wareaa Jesus a'ana: “Nenee fei fa'odupoaa ofadugamu yau, i guapoai ^{▼▼14:72 Hefi'a ne'ia mina lomi na pa'iguapoai.} a'aroiaa fei a'aroo.” Ina narahadiwe'inia ma na ai.